Andere kuipplanten (13)
Een fuchsia is eigenlijk ook een kuipplant: ‘s winters vorstvrij overwinteren. Daarom is het niet
zo verwonderlijk dat veel fuchsialiefhebbers er ook andere kuipplanten op nahouden.
NERIUM OLEANDER, bekend als oleander
Deze bekende kuipplant komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, oostelijk
Klein-Azie en West China. Er bestaan wel 50 cultivars in honderden kweekvormen met allerlei
kleuren.
De hoogte bedraagt 1 tot 6 m en de bloeitijd is 
afhankelijk van de omstandigheden vanaf april
tot einde september.
Alle delen zijn giftig. Voor ons klimaat is alleen de enkele bloeier geschikt voor buiten; de dubbele alleen voor de serre.
Wie kent de oleander eigenlijk niet? Toch zijn er veel liefhebbers die vragen hebben over groei en bloei van deze bekende kuipplant.
Overwinteren
Hoewel de enkele oleander wel 5 graden vorst kan verdragen moeten we ons niet laten verrassen. De laatste twee jaar zijn er veel planten, die goed beschut stonden onder een afdak toch bevroren. Dus naar binnen is wel veiliger.
Dan is een plaats in het licht noodzakelijk. Houd de oleander bij een temperatuur tussen 5 en
10 graden en geef weinig water. Komt de temperatuur in de overwinteringsperiode boven de 10
graden, dan groeien ze door en kan een slechte bloei in de zomer het gevolg zijn.
Een droge kluit kan al net boven het vriespunt gehouden worden; dan geen of spaarzaam water
geven. Het voordeel is dat de oleander dan geen wortelrot kent en dat de plant dan niet te bossig wordt. Ook is hij dan minder gevoelig voor ziekten en plagen. Frisse lucht is onontbeerlijk:
regelmatig luchten en broezen voorkomt spint. Vooral de zalmkleurige cultivar is hier gevoelig
In de late winter begint de plant weer te groeien. Dan is een lichte staanplaats echt nodig om
een slappe groei te voorkomen.
Verzorging
Jonge planten worden een paar keer overgepot in goed doorlatende potgrond met eventueel
toevoeging van wat klei. De oleander houdt van een grote pot. Oudere planten worden nauwelijks of niet meer overgepot; wat nieuwe potgrond op de kluit is dan voldoende.
Al vroeg in mei kan de oleander al naar buiten; zet hem op een zonnige plaats en niet onder
een boom (zie plagen).
Hoge temperaturen en een beschutte plaats is niet perse nodig. Houd de plant steeds vochtig
en om de 14 dagen wat mesten is voldoende. Bij te veel mest gaat de oleander alleen maar
groeien en weinig bloeien.
Wordt de plant te groot of van onderen kaal, dan kan men hem rustig stevig snoeien; zelfs tot
op 30cm. vanaf de potkluit is mogelijk. Dan zal de bloei waarschijnlijk een jaar uitblijven. De
oleander gaat dan weer gewoon op alle plekken uitlopen en het volgend jaar bloeien.
Om de oleander toch gedeeltelijk in bloei te krijgen, kan men de helft van de takken om en om
afknippen en het jaar daarop de andere helft. Men kan ook al snoeien in augustus voor een bloei
in het volgend jaar, maar dan gaan wel alle bloemen er af. Dan is de keus dus aan u.
Maar PAS OP! De oleander is in alle delen zeer giftig. Er zijn zelfs sterfgevallen bekend bij
mensen die de bloemen aten. Ook het verbranden van snoeihout en gebruik van twijgen bij het
grillen of bij de barbecue van vlees is gevaarlijk. Gebruik hem ook niet als snijbloem en zet een
bloeiende oleander niet in de woonkamer. Dit kan bedwelmend werken. Zorg ook dat er geen
snoeihout of twijgen op plaatsen komen, waar vee ervan kan eten. Laat kinderen weten dat ze er
af moeten blijven. Dus als u met een oleander bezig bent geweest, was dan eerst de handen voor
u iets anders gaat doen.
Vermeerderen
De oleander laat zich gemakkelijk stekken, zowel in stekgrond als in water. De beste tijd is juni;
neem van een overjarige tak een iets verhoute kop. Snijd de tak onder een knoop af en laat
boven 2-3 bladparen staan. Dit geheel in stekgrond op een bodemwarmte van 20-25 graden
plaatsen Later in het jaar geen groeistof gebruiken in verband met wortelrot.
Ook stekken in een glazen pot met water voor het raam in de woonkamer gaat prima Laat de
wortels dan wel wat langer doorgroeien.
Soms laat de oleander zaadknoppen staan. Dit worden dan bruine zaadjes met pluisjes; haal
ze er wel af voor die weg waaien. Die kunnen dan in het voorjaar worden gezaaid op 20 tot 25
graden, maar de cultivars komen niet rasecht terug.
Ziekten en plagen
Een gezonde oleander heeft weinig last van ziekten en plagen, maar toch moet men rekening
houden met enkele problemen.
Twee typische plagen zijn wel spint, schild- en dopluis, die de plant in korte tijd kunnen ruineren.
Spint kennen we onderhand wel, schild- en dopluis kan men herkennen aan lichtbruine gladde
bultjes aan de onderkant van het blad. Deze kan men met de nagels verwijderen en dan spuiten
met zeep onder toevoeging van een scheut spiritus. Als dit niet helpt of het is te veel werk dan
gebruikt men een chemisch middel (vragen bij een tuincentrum).
Speciaal bij de oleander kan bij langdurende regenval een schimmel ontstaan, ascochyta.
De schimmel is te herkennen aan bruine vlekken in de bladoksels; dan verwelken de bladeren en
jonge scheuten gaan slap hangen. U moet de plant uit de regen zetten; ook uitkijken voor langdurig afdruipend water van bomen. Oplossing: alle aangetaste delen wegknippen en de snoeischaar ontsmetten met 96 % alcohol Het snoeihout vernietigen (verbranden)
Er kan nog een veel ergere kwaal optreden: dat is de nerium-kanker. De kenmerken zijn ronde,
waterige vlekken, groen geel van kleur. Daarna vormen zich bruine gezwellen: ook dit is vaak te
zien op de stengel in de vorm van wratachtige woekeringen, die donkerbruin van kleur zijn.
Soms splijten die zich en er komt dan een slijmerig vocht uit de Bloemknoppen. Die gaan niet meer open en sterven af.
Oplossing de plant sterk terug snoeien en besmette delen verbranden (ga dan niet in de rook staan) de snoeischaar ontsmetten en de plant apart zetten. Kou en vocht vermijden.
Is dit te veel werk dan de gehele plant vernietiger.(verbranden).
Laat u zich ondanks dit negatieve slot er niet van weerhouden de prachtige oleander te houden
en ervan te genieten:
